
Linux sistemlerinde dosya yönetimi ve kullanıcı izinleri, sistem güvenliği ve düzeni açısından kritik öneme sahiptir.
Bu yazıda, gelişmiş dosya işlemleri, kullanıcı yönetimi ve yetkilendirme sistemlerini inceleyeceğim.
1️⃣ Gelişmiş Dosya Yönetimi
- 🔹 Dosya ve Dizin Listeleme
BASH
ls -lah
- 🔹 Gizli dosyaları göstererek ayrıntılı listeleme yapar.
- 🔹 Büyük Boyutlu Dosyaları Bulma
BASH
find /var/log -type f -size +100M
- 🔹 Belirtilen dizindeki 100MB'tan büyük dosyaları listeler.
- 🔹 Belirli bir kelimeyi içeren dosyaları arama
BASH
grep -rl 'hata' /var/log
- 🔹 Log dosyalarında 'hata' kelimesini içeren dosyaları gösterir.
- 🔹 Dosya İçeriğini İzleme (Gerçek Zamanlı Log Takibi)
BASH
tail -f /var/log/syslog
- 🔹 Sistem loglarını anlık olarak takip eder.
- 🔹 Sıkıştırılmış Dosya İşlemleri
BASH
tar -czvf yedek.tar.gz /home/kullanici/
- 🔹 Belirtilen klasörü sıkıştırılmış bir arşiv dosyasına dönüştürür.
2️⃣ Gelişmiş Kullanıcı Yönetimi
- 🔹 Yeni Kullanıcı Ekleme
BASH
sudo useradd -m -s /bin/bash yeni_kullanici
- 🔹 Ev dizini ve kabuk belirleyerek kullanıcı oluşturur.
- 🔹 Kullanıcıya Parola Atama
BASH
sudo passwd yeni_kullanici
- 🔹 Kullanıcıyı Silme
BASH
sudo userdel -r yeni_kullanici
- 🔹 Kullanıcıyı ve ev dizinini siler.
- 🔹 Grup Oluşturma ve Kullanıcıyı Eklemek
BASH
sudo groupadd geliştiriciler
sudo usermod -aG geliştiriciler yeni_kullanici
- 🔹 Yeni bir grup oluşturur ve kullanıcıyı bu gruba ekler.
- 🔹 Kullanıcının Gruplarını Listeleme
BASH
groups yeni_kullanici
- 🔹 Root Yetkisi Vermek (Sudo Yetkisi)
BASH
sudo usermod -aG sudo yeni_kullanici
- 🔹 Kullanıcıya yönetici (sudo) yetkisi verir.
3️⃣ Dosya ve Dizin İzinleri
- 🔹 Dosya İzinlerini Görüntüleme
BASH
ls -l dosya.txt
- 🔹 Çıktı:
BASH
-rw-r--r-- 1 kullanici kullanici 1234 Mar 1 12:34 dosya.txt
- 🔹 Yetki Açıklamaları:
r
(okuma),w
(yazma),x
(çalıştırma)-rw-r--r--
→ Sahip (rw-), Grup (r--), Diğer (r--)
- 🔹 Dosya Yetkilerini Değiştirme
BASH
chmod 644 dosya.txt # Sahip yazabilir, diğerleri sadece okuyabilir
chmod 755 script.sh # Herkes çalıştırabilir, ama sadece sahibi yazabilir
- 🔹 Sahipliği Değiştirme
BASH
sudo chown yeni_kullanici:yeni_grup dosya.txt
- 🔹 Dosyanın sahibini ve grubunu değiştirir.
4️⃣ Gelişmiş Yetkilendirme ve Erişim Kontrolü
- 🔹 Sadece belirli bir kullanıcıya erişim izni vermek
BASH
setfacl -m u:yeni_kullanici:rwx gizli_dosya.txt
- 🔹 Belirtilen kullanıcıya özel izinler tanımlar.
- 🔹 Yetki Kontrolünü Görüntüleme
BASH
getfacl gizli_dosya.txt
- 🔹 Dosyanın özel izinlerini gösterir.
Benzer Yazılar
Yorumlar ()
Henüz yorum yok. İlk yorum yapan sen ol!